ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΑ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Τα εγκεφαλικά επεισόδια συμβαίνουν όταν η ροή του αίματος σταματήσει σε ένα τμήμα του εγκεφάλου. Αποτελούν τη σημαντικότερη αιτία αναπηρίας στους ενήλικες της χώρας μας. Υπολογίζεται πως κάθε χρόνο συμβαίνουν 30 με 35 χιλιάδες πρωτοεμφανιζόμενα νέα περιστατικά. Αποτελούν δε την Τρίτη αιτία θανάτου στον δυτικό κόσμο μετά τα καρδιοαγγειακά νοσήματα και τον καρκίνο. Φαίνεται ότι είναι συχνότερα στους άνδρες από ότι στις γυναίκες. Προκαλούν σοβαρές σωματικές, ψυχικές, κοινωνικές αλλά και οικονομικές επιπτώσεις όχι μόνο στους ασθένειες αλλά και στις οικογένειες τους.

Τύποι εγκεφαλικών επεισοδίων

1. Αποφρακτικά που αφορά το 85% των περιπτώσεων
     Α) Από ισχαιμία
     Β) Από θρόμβωση
2. Αιμορραγικά που αφορούν το 15% των περιπτώσεων Ισχαιμικά εγκεφαλικά επεισόδια

Κυριότερη αιτία των ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων είναι η αθηροσκλήρωση των αρτηριών με αποτέλεσμα την απόφραξη τους και την δυσχέρεια κατόπιν αυτών της μεταφοράς αίματος στον εγκέφαλο. Σημαντική αιτία ακόμα είναι από θρόμβους αίματος που δημιουργούνται στην καρδιά ή σε άλλα τμήματα του σώματος. Οι θρόμβοι αυτοί μπορεί να μεταφέρονται στον εγκέφαλο με αποτέλεσμα τη δημιουργία ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων.

Παράγοντες κινδύνου πρόκλησης ισχαιμικών εγκεφαλικών επεισοδίων

1. Ηλικία
2. Παρόμοιο περιστατικό στο παρελθόν
3. Η αρτηριακή πίεση
4. Η στένωση των καρωτίδων
5. Το κάπνισμα
6. Η υψηλή χοληστερίνη
7. Ο σακχαρώδης διαβήτης
8. Η παχυσαρκία
9. Καρδιακές παθήσεις (αρρυθμίες ή κοιλιακή μαρμαρυγή)
10. Αλκοολισμός
11. Φάρμακα όπως για παράδειγμα οιστρογόνα, αντισυλληπτικά κ.α.
12. Παθήσεις του αίματος όπως θρομβοφιλία

Πρόληψη αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων

• Διακοπή καπνίσματος
• Ελάττωση της χοληστερόλης
• Κανονικό σωματικό βάρος
• Σωματική άσκηση και καθημερινό βάδισμα
• Ρύθμιση του σακχάρου του αίματος
• Αντιμετώπιση καρδιολογικών νοσημάτων

Αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο. Αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο συμβαίνει όταν ένα αιμοφόρο αγγείο του εγκεφάλου υποστεί ρήξη με αποτέλεσμα τη δημιουργία αιματώματος ή υπαραχνοειδούς αιμορραγίας στον εγκέφαλο. Τα ακόλουθα μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο αιμοραγίας στον εγκέφαλο με αυξημένη πιθανότητα εγκεφαλικού επεισοδίου

• Αιμορραγικές διαταραχές
• Χρήση αντιπηκτικών
• Χρήση τοξικών ουσιών (πχ κοκαΐνης)
• Ύπαρξη ανευρύσματος

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα του εγκεφαλικού επεισοδίου εξαρτώνται από το τμήμα του εγκεφάλου που βλάπτεται. Σε κάποιες περιπτώσεις, το άτομο μπορεί να μην γνωρίζει ότι πέρασε εγκεφαλικό επεισόδιο. Τα συμπτώματα εμφανίζονται ξαφνικά εν αιθρία και χωρίς προειδοποίηση και μπορεί να υπάρξει επιδείνωση τους τις 2 πρώτες μέρες.. Η κεφαλαλγία ιδιαίτερα, αποτελεί σταθερό σύμπτωμα στην αιμορραγία του εγκεφάλου. Η κεφαλαλγία παρουσιάζεται ξαφνικά σαν τσεκουριά, είναι ισχυρή και να επιδεινώνεται με αλλαγή της θέσης, με τον βήχα και με το σκύψιμο. Γενικά τα συμπτώματα εξαρτώνται από την βαρύτητα του εγκεφαλικού και μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Υπνηλία, έως και κώμα
• Σύγχυση και απώλεια μνήμης
• Δυσκολία στη κατάποση με αποτέλεσμα να είναι συχνές οι εισρροφήσεις τροφών στους αεραγωγούς
• Ζάλη ή ίλιγγο
• Έλλειψη ελέγχου της κύστης και του εντέρου
• Μυϊκή αδυναμία έως και παράλυση στο χέρι ή το πόδι ή και στα δύο άκρα μια; πλευράς
• Μεταβολές της προσωπικότητας ή του συναισθήματος
• Προβλήματα στην όραση ή διπλωπία
• Άνοια ( το 25% αυτών με αγγειακό επεισόδιο θα αναπτύξουν άνοια στα επόμενα 4 χρόνια)
• Δυσκολία στις καθημερινές δραστηριότητες (ντύσιμο, πλύσιμο, φαγητό)
• Διαταραχές στην ομιλία ή στην κατανόηση της ομιλίας των άλλων

Αντιμετώπιση

1. Η Αντιμετώπιση του νοσοκομείου. Το εγκεφαλικό επεισόδιο αποτελεί ιατρικό επείγον. Η έγκαιρη αντιμετώπιση μπορεί να σώσει ζωές και να μειώσει τις αναπηρίες. Είναι σημαντικό τα άτομα με συμπτώματα εγκεφαλικού επεισοδίου να εισαχθούν το γρηγορότερο στο Νοσοκομείο τόσο για την ακριβή διάγνωση με ειδικές εξετάσεις όσο και την ειδική για κάθε περίπτωση θεραπεία.
2. Μακροπρόθεσμη αντιμετώπιση. Ο στόχος της αντιμετώπισης μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο είναι να βοηθηθεί ο ασθενής να ανακτήσει όσο το δυνατόν την πρότερη λειτουργικότητα και να προληφθούν μελλοντικά εγκεφαλικά επεισόδια. Ο χρόνος ανάκαμψης και η ανάγκη για μακροπρόθεσμη αντιμετώπιση διαφέρει από άτομο σε άτομο. Η βελτίωση μπορεί να συνεχίζεται για αρκετούς μήνες μετά το εγκεφαλικό επεισόδιο. Σημαντικός είναι ο ρόλος του εξειδικευμένου προσωπικού στις πιθανές επιπλοκές που συχνά παρουσιάζουν αυτά τα άτομα, όπως οι εισρροφήσεις τροφών στους αεραγωγούς με τις συχνές αναρροφήσεις , η επίλυση των προβλημάτων σίτισης και κατάποσης, τα προβλήματα της ουροδόχου κύστης και του εντέρου, οι πυρετοί. Ακόμα σημαντική μπορεί να είναι και η βοήθεια των φυσιοθεραπευτών.

Πρόγνωση. Η πρόγνωση εξαρτάται από τον τύπο του εγκεφαλικού επεισοδίου, το μέγεθος της βλάβης, τις σωματικές λειτουργίες που επηρεάζει. Η ανάκαμψη μπορεί να είναι πλήρης ή μπορεί να υπάρχουν κάποιες μόνιμες απώλειες της λειτουργικότητας